Yaklaşık 1 ay önce Celestia ekibi tarafından light node çalıştırmak için seçilen şanslı insanlardan biriyim. Bugün node’umun güncel durumunu ve son 1 aylık performansını inceleyeceğim. Analize başlamadan önce belirtmek isterim ki çalıştırdığım node’un ismi light olsa da üstlendiği görevler pek de light değil 🙂 Celestia’nın light node’u düşük sistem gereksinimlerine ihtiyaç duyuyor ve bu özellik Dünya’nın farklı yerlerinde yaşayan birçok insanın node kurarak Celestia’nın daha merkeziyetsiz hale gelmesine katkı sunuyor. Bu yazıda sırayla aşağıdaki adımları takip edeceğim:
- Light node çalıştırmak için ihtiyaç duyulan minimum sistem gereksinimlerini ve benim sunucumun sahip olduğu kaynakları inceleyeceğim.
- Sunucumun konumunu ve coğrafi dağılımın merkeziyetsizliğe etkisi hakkındaki düşüncelerimi paylaşacağım.
- Son 30 günlük veriler üzerinden sunucumun performansını inceleyeceğim (CPU, disk kullanımı, diskin yazma ve okuma hızı, internet hız testi, anlık internet kullanımı vb.)
- Netdata ile sunucumun gerçek zamanlı performansını analiz edeceğim.
- Node’umun tiascan üzerindeki verilerini inceleyeceğim.
- Genel bir değerlendirme yapacağım.
BU YAZIDA NE VAR?
1- Sistem Gereksinimleri ve Sunucumun Sahip Olduğu Donanım
Aşağıdaki görselde Celestia Light Node’un sistem gereksinimleri bulunuyor. Gördüğünüz gibi light node düşük sistem gereksinimleriyle Dünya’nın herhangi bir yerinde yaşayan yüksek hızlı internete veya güçlü donanımlara sahip olmayan insanlara da hitap ediyor.
Ben Hetzner’ın CPX21 adlı sunucusunu kiraladım ve özellikleri gördüğünüz gibi fazlasıyla yeterli. Fakat 2. başlıkta okuduğunuzda göreceksiniz ki sistem özellikleri çok yüksek de olsa veri merkezinde node çalıştırmaktan memnun değilim.
- Memory: 4GB RAM
- CPU: 3AMD
- Disk: 80 GB SSD
- Bandwidth: 800 Mbit/s for Download —800 Mbit/s for Upload
2- Sunucumun Konumu
Node’um şu an Finlandiya’nın başkentinde Hetzner’ın veri merkezinde bulunuyor. Bence gerçekten merkeziyetsiz bir ürün ortaya çıkartmak istiyorsak bu tarz veri merkezleri kullanmamalıyız, node’larımızı evlerimizde veya iş yerlerimizde çalıştırmalıyız. Ama bunun önündeki en büyük engellerden biri bu tarz işlerin genelde yüksek sistem gereksinimleri talep etmesi. Celestia’nın light node’u böyle yüksek bir sistem gereksinimi istemediği için evde örneğin “Orange Pi 5” kullanarak bile kolaylıkla bir node çalıştırabiliriz. Benim planım da Türkiye’de yaşadığım evde bu node’u çalıştırmak ve coğrafi olarak da merkeziyetsiz bir ağ yaratmaya destek olmaktı fakat gümrükte çıkan bazı sorunlardan dolayı Orange Pi 5 siparişim elime ulaşmadı ve evde node kuramadım.
Aşağıdaki görseli tiascan’den aldım. Ağda çalışan node’ların coğrafi konumlarını anlık olarak görebiliyoruz. Bence maalesef sonuç pek iç açıcı değil. Haritadaki sayılar her ne kadar sağ taraftaki sayılarla uyuşmasa da bir fikir veriyor. Maalesef sunucuların büyük kısmı Almanya ve Finlandiya’da bulunan veri merkezlerinde barınıyor. Bu durum şaşırtıcı değil. Diğer ağlarda da bu sorun mevcut. Ben Celestia’nın ödüllü testnet sürecine dahil olan onlarca Türkiye’de yaşayan insan biliyorum ve neredeyse hiçbiri Türkiye’de node çalıştırmıyor. Bunun pek çok sebebi var. “Orange Pi 5” gibi ürünlere ulaşmamız kolay değil, Türkiye’de sunucu hizmeti veren firmalar yeterince bilinmiyor, deneyimimiz yok, ülkenin internet altyapısı yeterince iyi değil… Umarım bunlar gelecekte değişir (Tüm Dünya’da ilerleme kaydedilmesini diliyorum) ve ağlar gerçekten merkeziyetsiz bir yapı haline gelir.
3- 1 Aylık Donanım Performans İncelemesi
İyi bir yerden sunucu kiralamanın da bazı avantajları var. Bu avantajlar benim için yeri doldurulamayacak şeyler değiller, ücretsiz sunulduklarında kullanıyorum. Hetzner’ın ücretsiz olarak sağladığı olanaklardan biri de son 30 günlük donanım performanslarını ücretsiz ve tek tıkla bize sunması.
CPU grafiğinde gördüğümüz gibi 1 aylık süreçte CPU kullanımı %50’nin üzerine hiç çıkmamış ve ortlama %20’lik bir kaynak kullanımı olmuş. Bunun bu kadar az olmasının sebeplerinden biri minimum gereksinimlerden fazla CPU’ya sahip olmam ve Celestia’nın çok düşük donanım talep etmesi. Disk verilerini incelediğimizde ilk 15 günün pek hareketli geçmediğini görüyoruz. Sadece node’un ilk çalışmaya başladığı gün doğal olarak yüksek disk kullanımı meydana gelmiş. 19 Nisan’dan sonra disk üzerindeki işlemler artmaya başlamış. Sanırım o günlerde gelen yeni bir güncellemeyle bir şeyler değişti. Yükselmiş haliyle bile hala çok az kaynak tükettiği için bir sorun olmadığını düşünüyorum. Ağ trafiğinde de anormal bir değişiklik mevcut değil. Özetle son 1 ayda her şey düzgün bir şekilde çalışmış. Son olarak aşağıdaki komut ile mevcut disk kullanıma da bakabiliriz. Orada da bir sorun görünmüyor.
df -h 
4- Netdata İle Gerçek Zamanlı Performans Analizi
Linux tabanlı işletim sistemleri için birçok anlık performansı takip edebileceğiniz program var. Ben daha önce kullandığım ve açık kaynak kodlu olduğu için Netdata ile analiz yapmaya karar verdim. Çok az miktarda kaynak kullandığı için sunucunuzda performans kaybı yaşamayacaksınız ve CPU, RAM kullanımı, disk I/O, ağ trafiği gibi bir çok veriyi görselleştirilmiş olarak inceleme fırsatı bulabileceksiniz. Veriler saniyede 1 kere güncellendiği için hızlı bir şekilde aksiyon alma şansı elde edeceksiniz. Sistemde bulunan alarm özelliği sayesinde de örneğin olağandışı bir durumun ortaya çıkması halinde e-posta adresinize bildirim gelmesini sağlayabilirsiniz. Birçok kaynakta Netdata kurulumunu nasıl yapabileceğiniz anlatıldığı için burada kurulum aşamasına yer vermeyeceğim.
- A- Node Performansı Genel Görünüm: Giriş kısmında genel olarak kaynak tüketimine baktığımda herhangi bir sorun görmüyorum.
- B- Network Kullanımı: Bağlantıda bir sorun görünmüyor.
- C- RAM Kullanımı: Sunucumundaki RAM miktarı yeterli duruyor. Hala boşta duran yeterince kaynak var.
5- Tiascan’deki Verilerin İncelenmesi
Tiascan üzerinde Celestia ağında çalışan tüm validatörlerin ve node’ların verilerini anlık olarak görebilir ve inceleyebilirsiniz. Benim node’umu incelemek isterseniz buraya tıklamanız yeterli. Bu sayfadaki verilere göre node’um 30 Mart 2023’ten beri çalışıyor ve en son 10 gün önce yeniden başlatılmış. Uptime puanım %96, bu oran iyi olmakta birlikte bence yeterli değil. Birçok node’un uptime oranı %100 veya yakın. Bunun bir sorun olduğundan pek emin değilim çünkü ekip tarafından bize gönderilen tüm komutları eksiksiz ve doğru bir şekilde uyguladım. Gerekli kontrolleri de düzenli olarak yapıyorum ve şu ana kadar herhangi bir sorun tespit edemedim.
6- Genel Düşüncelerim
Celestia’nın ödüllü testnetine yaklaşık 1 ay önce dahil oldum ve bu 1 aylık süreçte birçok şey öğrendim. Testnet süreci beklediğimden çok daha fazla sorunsuz geçti. Neredeyse hiçbir sorunla karşılaşmadım, karşıma çıkan sorunlar da ekip tarafından hızlı bir şekilde çözüldü. Testnet’e katıldığım sunucu performans olarak herhangi bir sorun çıkartmadı ve kaynaklar yeterli geldi.
